Back to stories list

Mwaso wa Sakima Sakima's song Ulwimbo lwakwa Sakima

Written by Ursula Nafula

Illustrated by Peris Wachuka

Translated by Kaloza Masho

Language Luvale

Level Level 3

Narrate full story The audio for this story is currently not available.


Sakima atwaminenga navisemi jenyi nandumbwenyi waphwevo wamyaka yakusemuka iwana. Vatwaminenga halimbo lyalunga umwe wakupita. Zuvo yavo yakwambila namwila yapwile kusongo yamukana wamitondo.

Sakima lived with his parents and his four year old sister. They lived on a rich man’s land. Their grass-thatched hut was at the end of a row of trees.

Sakima aaleikala na bafyashi bakwe pamo na nkashi yakwe uwamyaka ine. Baleikala pancende ya mukankaala umo. Iŋanda yabo iyafyani yabeleele kumpela ya miti.


Omu Sakima apwile namyaka itatu yakusemuka, avijile nakufwa meso. Sakima apwilenga mwana wakuthachikiza vyuma.

When Sakima was three years old, he fell sick and lost his sight. Sakima was a talented boy.

Ilyo Sakima aali ne myaka itatu, alipofwile ku mulandu wa bulwele. Sakima aali mulumendo uwakwete icabupe.


Sakima alingile vyuma vyavivulu vize vakwavo vamyaka yakusemuka itanu naumwe kavalingilengako. Chitalilo, atwaminenga navakulwane mwimbo nakuhanjika vyuma vyavilemu.

Sakima did many things that other six year old boys did not do. For example, he could sit with older members of the village and discuss important matters.

Sakima aaleecita ifintu ifingi efyo abalumendo bamyaka mutanda baaleefilwa. Ico mwingamwenako cimo cakuti, uyu Sakima aaleikala pa bakulu bamumushi no kulanshanya pa milandu iikankaala.


Visemi ja Sakima vazachilenga kuzuvo yauze lihando. Vafuminenga hembo chimenemene nakukinduluka kuchingoloshi. Sakima vamuselenga nasongo yenyi waphwevo.

The parents of Sakima worked at the rich man’s house. They left home early in the morning and returned late in the evening. Sakima was left with his little sister.

Abafyashi bakwa Sakima baaleebomba pa ŋanda ya mukankaala. Baaleefuma pa ŋanda ku macaaca no kubwela inshita ya bushiku. Sakima aaleeshaala na nkashi yakwe.


Sakima azangile kwimba myaso. Likumbi limwe naye amuhulishile, “Sakima, nyi eyi myaso weji kulinangwilayo kulihi?”

Sakima loved to sing songs. One day his mother asked him, “Where do you learn these songs from, Sakima?”

Sakima aalitemenwe ukwimba inyimbo. Ubushiku bumo banyina balimwipwishe abati, “Usambilila kwisa ishi nyimbo, Sakima?”


Sakima akumbulwile, “Yeji kulijila kaha, mama. Ngweji kuyivwila mumutwe wami kaha hinanguyimba.”

Sakima answered, “They just come, mother. I hear them in my head and then I sing.”

Sakima ayaswike ati “Shiisafye, maayo, nshumfwa mu mutwe elyo nashimba.”


Sakima azangile kwimbila songo yenyi, chikumanyi, nge nevu zala. Songo yenyi mwamwivwilila omu mwemba mwaso wenyi azangile chikuma. Mwanyengesa mutwe kukava uze mwaso.

Sakima liked to sing for his little sister, especially, if she felt hungry. His sister would listen to him singing his favourite song. She would sway to the soothing tune.

Sakima alitemenwe ukwimbila nkashi yakwe, maka-maka nkashi yakwe nga aumfwa insala. Nkashi yakwe aaleekutika uko Sakima aleimba ulwimbo atemenwe saana, ninshi ayamba ukuisunsuntila ku ciunda ca lwimbo.


Ndumbwenyi mwamulambilila, “Wimbe nakuhilwisaho maphapa amavulu.” Sakima etavile nakwimba cheka nacheka.

“Can you sing it again and again, Sakima,” his sister would beg him. Sakima would accept and sing it over and over again.

Nkanshi yakwe aaleemulomba ati, “Njimbilako na kabili, Sakima.” Sakima aaleesumina no kubwekeshapo ukwimba ulwimbo imiku iingi.


Likumbi limwe nachingoloshi omu visemi jenyi vahilukile hembo, vaholele kulu. Sakima ejivile ngwenyi vyuma kavyapwile kanawako.

One evening when his parents returned home, they were very quiet. Sakima knew that there was something wrong.

Ubushiku bumo ilyo abafyashi bakwe baabwelele pa ŋanda, baalifye tondolo. Sakima aalishibe ukutiila pali ifyalubene.


Sakima ahulishile ngwenyi, “Ika inapihiko, mama, tata?” Sakima vamulwezele ngwavo mwana uze lihando ajimbalile. Shikaho uze lunga alinyengele nakwivwa uli.

“What is wrong, mother, father?” Sakima asked. Sakima learned that the rich man’s son was missing. The man was very sad and lonely.

“Finshi ifilubene, maayo, taata?” efyo aabepwishe. Sakima Baamwebele ukutiila umwana wa mukankaala aalilubile. Umukankaala aali no bulanda nganshi kabili aalifye eka bulanda-bulanda.


Sakima alwezele visemi jenyi ngwenyi, “Ngunahase kumwimbila. Kwiji phamo mwawahilila cheka.” Oloze visemi jenyi vamukanyishile, ngwavo. “Apwa wakupita chikuma. Ukapuputa kamwanalunga. Unashinganyeka ngwove mwaso wove naumukafwa?”

“I can sing for him. He might be happy again,” Sakima told his parents. But his parents dismissed him. “He is very rich. You are only a blind boy. Do you think your song will help him?”

“Kuti namwimbilako. Limbi kuti asansamuka na kabili,” efyo Sakima aebele abafyashi bakwe. Nomba abafyashi bakwe balikene. Abati, “Uyu muntu mukankaala saana. Iwe uli mwaice kabili taumona. Uleetontokanya ukutiila ulwimbo lobe kuti lwamwafwilisha?”


Oloze, Sakima kecheleko, Songo yenyi nayikhiye amuhakwilile ngwenyi, “Myaso ya Sakima yeji kungwivwisa kuwaha nge ngunevu zala. Shikaho inahase kwivwisa kuwaha uze pichi nawa.”

However, Sakima did not give up. His little sister supported him. She said, “Sakima’s songs soothe me when I am hungry. They will soothe the rich man too.”

Sakima taanenwiike. Nkashi yakwe aalimulandiileko. Aatiile, “Inyimbo shakwa Sakima shilantalalika nga ndi ne nsala. No mukankaala wine kuti shamutalalika. ”


Likumbi lyakavako, Sakima alwezele songo yenyi kumutetekeza kuzuvo yauze pichi.

The following day, Sakima asked his little sister to lead him to the rich man’s house.

Ubushiku bwakonkelepo, Sakima aebele nkashi yakwe ukumutungulula ku ŋanda ya mukankaala.


Emanyine mwishi yanjanena imwe yayinene nakuputuka kwimba mwaso wenyi azangilenga kuhambakana. Kakandende kaha, uze pichi aputukile kunonoka muze munjanena.

He stood below one big window and began to sing his favourite song. Slowly, the head of the rich man began to show through the big window.

Aiminine mwisamba lye windo ilikalamba no kwamba ukwimba ulwimbo aatemwishishe. Panoono-panoono, umutwe wa mukankaala wayambile ukumoneka pa windo.


Vakakuzata vechele vize vapwilenga nakulinga. Vevwililile kumwaso wa Sakima wamwaza ngachize. Oloze lunga umwe ahanjikile ngwenyi, “Wauchi nahase kumuvendejeka ou pichi. Kaha ou kanyike wakapuputa ali nakushinganyeka ngwenyi ikhiye nahase kumuvendejeka?”

The workers stopped what they were doing. They listened to Sakima’s beautiful song. But one man said, “Nobody has been able to console the boss. Does this blind boy think he will console him?”

Ababomfi baaleekele imilimo yabo. Baaleekutika ku lwimbo lwakwa Sakima ulwawama nganshi. Nomba shitaata umo aatiile, “Tapaaba nangu umo uwakwanisha ukutalalika ba bwana. Bushe uyu mulumendo wapofula aleemona kwati kuti abatalalika?”


Sakima amanyishile kwimba mwaso wenyi kaha alumukile mangana ayenga. Oloze uze pichi alwasumukile nakuhanjika ngwenyi, “Ngunakusakwilako imba cheka.”

Sakima finished singing his song and turned to leave. But the rich man rushed out and said, “Please sing again.”

Sakima alipwishishe ukwimba ulwimbo lwakwe kabili alimine ukuti aleeya ku mwabo. Nomba umukankaala alifumine panse no kutiila “Napaapaata, imba na kabili.”


Luze vene lwola, malunga vavali vejile oho ngocho vanambate muthu muchipoya. Vawanyine uze mwana pichi vanamuvete nakumuseza kujila.

At that very moment, two men came carrying someone on a stretcher. They had found the rich man’s son beaten up and left on the side of the road.

Apopeene kwaishile abantu babili nabasenda umuntu pa macila. Baasangile umwana wa mukankaala nabamupuma ku fipondo kabili bamushiile mumbali ya musebo.


Uze pichi awahililile chikuma hakumona mwanenyi cheka. Amufwetele Sakima hakumuvendejeka. Atwalile mwanenyi na Sakima kuchipatela mangana Sakima ahase kumona cheka.

The rich man was so happy to see his son again. He rewarded Sakima for consoling him. He took his son and Sakima to hospital so Sakima could regain his sight.

Umukankaala aalisansamwike pa kumona umwana wakwe na kabili. Aalilambwile Sakima pa kumutalalika ku mutima. Aatwele umwana wakwe na Sakima ku cipataala mu kumona nga kuti Sakima atampa ukumona na kabili.


Written by: Ursula Nafula
Illustrated by: Peris Wachuka
Translated by: Kaloza Masho
Language: Luvale
Level: Level 3
Source: Sakima's song from African Storybook
Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Options
Back to stories list Download PDF